De kleine bedrieger

Derde roman van de Engels/Pakistaans/Nederlandse Tahir [1970], auteur van 'Een moslima ontsluiert' en 'Kostbaar bezit'. De jonge Pakistaanse Dina groeit op in Londen. Haar vader heeft heimwee en droomt van terugkeer naar Pakistan, haar moeder wil blijven, maar is depressief. Dina wil wortelen en aarden in Londen, ze wil zich door studie losmaken van het milieu waarin meisjes achtergesteld worden. Het leven van dit migrantengezin is een hel, het leed kan niet samen gedragen worden, ieder is samen eenzaam. De migratie is de stoplap voor al het leed en onrecht dat de verongelijkte Dina wordt aangedaan. Een roman met een actueel thema (ontheemding en ontworteling door migratie), geschreven in een opvallende stijl; het is duidelijk dat Nederlands niet Tahirs moedertaal is. Het wemelt in deze in het Nederlands geschreven roman van de niet-alledaagse metaforen en (al te) bloemrijk taalgebruik (slankgevingerde handjes). Voor wie exotisch taalgebruik en milieu waardeert, is deze roman interessant

De hoofdfiguur gaat voor een boodschap naar de herberg. Alle volwassen mannen zijn aanwezig. Ze hebben collectief een buitenstaander vermoord. Om dit in goede banen te leiden vraagt men de hoofdfiguur een feitelijk verhaal te schrijven. Als een detective ondervraagt hij iedereen die contact had met het slachtoffer. Langzamerhand ontvouwen de sociale verhoudingen zich in het dorp, de geschiedenis en de achtergronden van de moord. De hoofdfiguur maakt naast een sociologische reis door tijd en dorp ook een reis naar het eigen ik. Hem wordt een spiegel voorgehouden. Hij noteert dit voor zich zelf. Zijn officiële verhaal is het afvalputje van het dorp. Wat hij noteert, moet worden vergeten. De hoofdfiguur kan maar een conclusie trekken! Een ijzingwekkend verhaal. De geboeide lezer zal het in een adem uitlezen, zich afvragend hoe hij zelf gereageerd zou hebben. Prix Goncourt des lycéens 2007. De schrijver (1962) publiceerde eerder o.a. 'Grijze zielen'.

           Een Indiase moeder met een bevlogen en vurig karakter zwaait de scepter in het Rotterdamse gezin waarin de hoofdpersoon opgroeit. Deze jongen, die ook Ernest van der Kwast heet en later schrijver wordt, moet zich een weg naar volwassenheid zien te banen en zich ontworstelen aan zijn moeder met haar excentrieke opvattingen. De hoofdstukken lichten losse fragmenten uit Ernests jeugd uit, en dan vooral de zonderlinge streken van zijn moeder: van mensen te lijf gaan met een deegroller tot haar exuberante verzamelwoede. De luchtige, vaak ironische formuleringen roepen zulke situaties heel concreet op. Veel diepgang biedt de roman niet, maar de snedige, subtiel geformuleerde zinnetjes maken hem allerminst oppervlakkig. Hij leest als een kleurrijke schets van een onalledaagse familie. Zonder flauw te worden blijft hij tot het einde toe geestig. De auteur schreef eerder verschillende romans onder pseudoniemen, waaronder het veelgelezen en -geprezen 'Man zoekt vrouw om hem gelukkig te maken'  

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog vlucht een jonge Russische pianist in de identiteit van een gesneuvelde landgenoot.

Al twintig jaar lang bevaart commandant Piracci de Italiaanse kustwateren, om boten vol illegale vluchtelingen te onderscheppen. Hij voert zijn werk nauwgezet uit, zonder wroeging, en bewaakt zo de grenzen van het Fort Europa. Tot op een dag een vrouw haar verhaal vertelt en hem om hulp vraagt. Vijfde roman van de Franse roman- en toneelschrijver Gaude (1972), die eerder de bekroonde romans 'De dood van koning Tsongor' en 'Onder de zon' (Prix Goncourt 2004) schreef. De Italiaans commandant Piracci bewaakt de Siciliaanse kust. Hij voert het bevel over een fregat dat als voornaamste taak het redden van Afrikaanse bootvluchtelingen heeft. Ze komen uit Soedan of Libie om hun geluk in Europa te beproeven. Velen overleven de tocht niet, worden teruggestuurd of drijven zonder water en voedsel op zee. Op een dag ontmoet de commandant een eerder door hem geredde vrouw. Zij vraagt hem zijn pistool om de corrupte en wrede mensensmokkelaar die de dood van haar kind op zijn geweten heeft te vermoorden. De blik van de vrouw brengt hem tot inkeer en hij besluit zijn leven drastisch te wijzigen en de overtocht in omgekeerde richting te maken. Tussendoor speelt het verhaal van de Soedanees Soleiman die via Libie naar Europa wil om aan de uitzichtloosheid van zijn bestaan te ontvluchten. Mooi en indringend geschreven roman over de wanhoop en mensonterende situatie van Afrikaanse immigranten. Qua thematiek te vergelijken met 'Weggaan' van Tahar Ben Jelloun. Van dit boek is nog geen documentatie beschikkbaar.

Advocate Solène, 40 jaar, wordt getroffen door een burn-out en raakt in een zware depressie na de zelfmoord van een cliënt die onevenredig zwaar is gestraft. Daarnaast heeft haar vriend, voor wie zij haar kinderwens heeft opgegeven, haar verlaten. Ze is niet meer in staat om haar beroep op te pakken. Op advies van haar arts gaat ze als buurtschrijver aan de slag in het Vrouwenpaleis in Parijs, een opvanghuis voor vrouwen met uiteenlopende problemen. Parallel aan het verhaal van Solène biedt de auteur inzicht in het leven (honderd jaar eerder) van Blanche Peyron, een vrouw die haar leven in een welgesteld gezin opgaf om als Heilssoldaat tegen de stroom in vrouwen in nood te helpen. Dankzij haar overredingskracht en doorzettingsvermogen is het Vrouwenpaleis, dat nog steeds bestaat, tot stand gekomen. Met deze roman ontrukt Laetitia Colombani (Bordeaux, 1976) niet alleen een belangrijk historisch personage aan de vergetelheid, maar brengt ze ook een ontroerende ode aan alle vrouwen die zware tegenslagen hebben gekend maar weigeren bij de pakken te gaan neerzitten.

Debuutroman van Lale Gül (1997) die de lezer een kijkje geeft in de steng-islamitische gemeenschap waarin zij opgroeide. Ze schreef een verhaal dat gebaseerd is op haar eigen leven en beschrijft het leven van een Amsterdams meisje dat zich ontworstelt aan haar milieu. Onopgesmukt maar ook met gevoel voor humor vertelt Gül over het leven van een jonge vrouw die deel wil uitmaken en deel moet uitmaken van de samenleving waarin ze opgroeit, maar die anderzijds te maken heeft met ouders, familie en vrienden die niet willen dat ze naar muziek luistert of films kijkt, die niet willen dat ze met jongens omgaat en die nauwelijks Nederlands spreken. De belevenissen van de ‘ik’ worden afgewisseld met bespiegelingen over de Koran. Uit haar woordkeuze blijkt duidelijk dat ze niet bepaald te spreken is over de regels en de wetten van de islam en ook niet over haar ouders die blindelings aan die regels gehoorzamen. Het boek toont de lezer hoe problematisch het leven kan zijn van iemand die tussen twee zulke andere culturen moet laveren. Geschikt voor een breed lezerspubliek dat geïnteresseerd is in de problemen van islamitische meiden die opgroeien in Nederland tussen twee culturen in.

Bij thuiskomst in haar appartement in Parijs vindt Myriam haar twee kleine kinderen met messteken in bad. Daarna begint het verhaal. Na de geboorte van Mila en Adam koos ze toch voor haar carrière als advocaat. Haar man Paul, geluidstechnicus, kreeg steeds meer opdrachten. Zo kwam Louise als nanny bij hun in huis. Ze was zorgzaam voor de kinderen, kookte lekker, ruimde het huis obsessief op. Louise, weduwe, traumatisch verleden, schulden en contactloos, beet zich vast in het gezin. De aanvankelijke vriendschappelijke relatie met Myriam en Paul verkoelde na enkele incidenten. Toen ze het einde van haar baan zag naderen, omdat de kinderen naar school konden gaan, werd ze manisch depressief. De stress in het moderne gezin wordt herkenbaar beschreven. Het gecompliceerde karakter van Louise wordt door verschillende naasten uiteengezet. Haar omgang met de kinderen wordt in heldere, trefzekere woorden neergezet. Deze tweede roman van Slimani (1981) werd bekroond met de Prix Goncourt 2016.