Onze oom

Met deze roman keert Arnon Grunberg (1971) terug naar zijn vroege werk. De karakters zijn boeiend, wereldvreemd, soms bizar en absoluut onweerstaanbaar. De jonge Zelda kijkt terug op een vreemde episode in haar leven, waarin de oudere Jona en de aantrekkelijke Per boeiende rollen spelen. Met name Jona intrigeert mateloos met zijn scherpe inzicht in het menselijk defect en zijn vaak grappige banaliteit. De verwevenheid van Zelda en Jona is – als je geluk hebt – herkenbaar voor iedereen die liefde en vriendschap niet wil ontwarren, ongeacht de soms fysieke afstand of afstand in tijd. Het verhaal intrigeert door de onverwachte eigenaardigheden van de personages en de verrassende wendingen en inzichten. De stijl is voortreffelijk en sprankelend. Iedere zin is raak en de manier waarop het palet aan personages is samengesteld is Grunberg op zijn best. Het verhaal eindigt net zo verrassend als de karakters van de personages zijn, je ziet het als lezer allemaal niet aankomen en daar ligt de grote kracht van de meesterverteller. Dit is misschien wel zijn beste werk. Zeer sterke roman over de vriendschap en relaties tussen bijzondere personages, bezien vanuit het gezichtspunt van een jonge vrouw. Soms bizar, soms met scherpe inzichten.

Meer nog dan zijn Indiase uiterlijk – het wekt wel eens verwarring, een keer had een man in een café over het gele gevaar gesproken en daarbij nadrukkelijk Sams kant uit gekeken – is dit de kern van zijn identiteit: het gebrek aan ziekte. Hij heeft geen rolstoel nodig, geen permanente verzorging, hij is heer en meester over zijn eigen lichaam. Zo was hij eerst het kind geweest, vervolgens de jongen en nu de man zonder ziekte. Wat hij verder ook is en nog zal worden, hij is vooral gezond, zowel geestelijk als lichamelijk. In De man zonder ziekte reist een jonge Zwitserse architect af naar Bagdad om een nieuw operagebouw te ontwerpen. Een man die ervan overtuigd is dat een architect het leven van de mens mooier en makkelijker moet maken.

Traumatische oorlogservaringen in de Joegoslavische burgeroorlog blijken een splijtzwam in de relatie tussen een Servische vrouw en een Kroatische man.

De Italiaanse auteur (1982) werd wereldberoemd met zijn bestseller 'De eenzaamheid van de priemgetallen'. In deze roman beschrijft hij de wederwaardigheden van een regiment Italiaanse elitesoldaten in Afghanistan. Met de legerarts als hoofdpersonage en daarnaast een aantal zorgvuldig uitgewerkte andere karakters volgen we de verveling, de onderlinge spanning, de ontberingen, de harde intimiteit en het wezen van de oorlog: vechten en sneuvelen. Giordano vervlecht de persoonlijke levens en het militaire leven (ook na de tijd in Afghanistan volgen we sommige personages) en toont de parallellen tussen psychologische oorlogsvoering in het dagelijks leven en de collectieve wreedheid van een echte oorlog. Een briljant geschreven, psychologisch en literair subtiel gecomponeerde, harde, geëngageerde roman, waarin de menselijke natuur genadeloos op de snijtafel ligt, maar waarin naast spanning en ontluistering ook plaats is voor vriendschap en humor.

Geniek Janowski, brandweerman, liefdevolle echtgenoot, vader van twee zonen, mede-eigenaar van een pony en fatsoenlijk burger te Heerlen, wordt op een dag getuchtigd door het noodlot. De mannen van de C-ploeg slepen Janowski, die door iedereen de Pool wordt genoemd, erdoorheen en de vrouw van collega Beckers staat voor de deur met eetbare troost. Hun troost blijkt echter nog meer onheil te brengen. De Pool besluit daarop niet te walgen van zijn lot maar het te beminnen.

De Amerikaan Norman Corinth gaat in de jaren vijftig naar een tandartsencongres in de door hem in de Tweede Wereldoorlog gebombardeerde stad Dresden. Het mismaakte gezicht van Corinth is een tastbare aanwijzing voor de verdierlijking van de mens. Het verleden in de vorm van de klassieke Oudheid en de Tweede Wereldoorlog speelt een dominerende rol in de verhouding die Corinth opbouwt met z'n gastvrouw Hella. De structuur van 'Het stenen bruidsbed' is gecompliceerd, te meer door de symbolische betekenis van de reien die analoog met de Ilias van Homerus ingepast zijn. In het uitgebreide oeuvre van Mulisch is deze roman uit 1959 een hoogtepunt; er zijn thema's in verwerkt die steeds weer opduiken, b.v. de aporie van Zeno over de hardloopwedstrijd tussen Achilles en het schildpad.