Het smelt

Vier alpinisten (Paul, Vincent, Martin en Lotte) hebben in hun studententijd in de Noorse Lofoten enkele klimtochten gemaakt. Ze zijn elkaar uit het oog verloren en komen na twintig jaar bijeen voor een reünie in Wales. Paul en Vincent reizen samen met de Eurostar door de Kanaaltunnel en worden aan de overzijde opgewacht door Martin en Lotte, inmiddels getrouwd. Via hun herinneringen en gesprekken wordt duidelijk dat er tijdens een van die tochten iets ingrijpends is gebeurd, dat hun levens op dramatische wijze heeft gestuurd. Uit de wisselende perspectieven in de vier delen blijkt dat de drie totaal verschillende mannen gefascineerd zijn (geweest) door de cynische, stuurse Lotte, die een hoofdrol speelt in de twee cliffhangers. Deze alpinisten- en reünieroman is spannend, prachtig geschreven, heeft haarscherpe observaties, boeiende personages, een feilloze compositie en existentiële thema's, over bereikbare onsterfelijkheid, de waarde van vriendschap, het gevaar om risico's te nemen en 'grip' te verliezen en de onmogelijkheid om terug te gaan naar 'vroeger'. In een woord: fenomenaal!

Met deze roman keert Arnon Grunberg (1971) terug naar zijn vroege werk. De karakters zijn boeiend, wereldvreemd, soms bizar en absoluut onweerstaanbaar. De jonge Zelda kijkt terug op een vreemde episode in haar leven, waarin de oudere Jona en de aantrekkelijke Per boeiende rollen spelen. Met name Jona intrigeert mateloos met zijn scherpe inzicht in het menselijk defect en zijn vaak grappige banaliteit. De verwevenheid van Zelda en Jona is – als je geluk hebt – herkenbaar voor iedereen die liefde en vriendschap niet wil ontwarren, ongeacht de soms fysieke afstand of afstand in tijd. Het verhaal intrigeert door de onverwachte eigenaardigheden van de personages en de verrassende wendingen en inzichten. De stijl is voortreffelijk en sprankelend. Iedere zin is raak en de manier waarop het palet aan personages is samengesteld is Grunberg op zijn best. Het verhaal eindigt net zo verrassend als de karakters van de personages zijn, je ziet het als lezer allemaal niet aankomen en daar ligt de grote kracht van de meesterverteller. Dit is misschien wel zijn beste werk. Zeer sterke roman over de vriendschap en relaties tussen bijzondere personages, bezien vanuit het gezichtspunt van een jonge vrouw. Soms bizar, soms met scherpe inzichten.

De Japanse auteur Haruki Murakami (geb. 1949) is na een valse start – zijn eerste in het Nederlands vertaalde boeken haalden net 600 exemplaren – uitgegroeid tot een hooglijk gewaardeerde schrijver. Iedere nieuwe titel van hem komt direct op de bestsellerslijst. Zo ook dit boek, waarin hij op zijn eigen wijze vorm geeft aan de zoektocht van een eenling naar de motieven van zijn vroegere vrienden om hem zo’n zestien jaar eerder zonder enige uitleg uit hun vriendengroep te stoten. Hij vertelt over diens ervaringen in het grensgebied tussen droom en werkelijkheid en zijn pogingen zijn bestaan te duiden. Tsukuru Tazaki ziet zichzelf als een onbeduidende figuur, maar komt er naarmate het verhaal vordert achter dat anderen wel een zekere waardering voor hem hebben. Murakami schrijft onderkoeld in een vlotte stijl waarin al het overbodige is weggelaten. Daarbij vermengt hij typisch Japanse aspecten met elementen uit de Westerse cultuur. Daarin is hij uniek voor een Japanse auteur en dat maakt dat ook dit boek zeer toegankelijk is voor zowel Japanse als niet-Japanse lezers.    

De levens van een door een ski-ongeluk getekend meisje en een hyperintelligente jongen met een zwakbegaafd, door zijn toedoen verdwenen tweelingzusje, kruisen elkaar op de middelbare school. Een bijzondere vriendschap ontstaat waarin priemgetallen een grote rol spelen.

Als twee jeugdvrienden elkaar na veertig jaar weer ontmoeten, blijkt dat zich destijds een tragedie tussen hen heeft afgespeeld met betrekking tot de vrouw van één van hen.  

Dit is de vijfde Nederlands vertaalde roman van de meer dan eens bekroonde Noorse schrijver (1952). Dit prachtige boek opent met een vluchtige, toevallige ontmoeting van twee jeugdvrienden die elkaar 35 jaar niet gezien hebben. Daarna gaat het verhaal naar de jaren zestigb van de 20e eeuw, naar het stadje Mørk in de gemeente Skedsmo, waar Tommy en Jim opgroeiden. De auteur geeft beiden het woord, en ook Tommy's iets jongere zusje Siris. De jongens zijn bijna als broers met elkaar verbonden. Jim woont alleen met zijn moeder en weet niet wie zijn vader is. Tommy heeft een gewelddadige vader. Zijn moeder loopt weg en verdwijnt spoorloos. Als Tommy op z'n dertiende de situatie niet meer aan kan, slaat hij zijn vader met een knuppel. De volgende dag is vader met de noorderzon vertrokken. Tommy en zijn zusjes worden in pleegezinnen geplaatst. De vrienden verliezen elkaar uit het oog. Opent de ontmoeting een nieuwe weg of is het te laat? Een besliste aanrader.

Nieuw-Zeeland, 1967. In de havenstad Wellington scheept de jonge Freya samen met haar man Herman en hun zoontje Volkert in op de Achille Lauro. Herman hoopt dat Freya eenmaal terug in Nederland haar minnaar - een kiwi - snel zal vergeten. Maar tijdens de reis, die door de dreigende sluiting van het Suezkanaal bijna in een drama eindigt, beseft Herman dat hij zijn vrouw voorgoed kwijt is. Hij besluit samen met zijn zoontje terug te keren naar Nieuw-Zeeland. Het samenzijn met haar minnaar brengt Freya niet het leven waarop ze gehoopt heeft. Als de relatie stukloopt verlangt zij terug naar het Grote Blauwe Schip waarop zij de laatste uren met haar zoontje heeft doorgebracht. Het schip brengt haar dichter bij haar herinneringen aan haar jeugd, aan het jappenkamp waar ze met haar moeder geïnterneerd was en aan haar vader, die zich pas zes jaar na de overgave van Nederland aan Japan weer bij hen voegde. Reis na reis wordt duidelijker waarom het Freya niet is gelukt het grootse en meeslepende leven te leiden waarvan ze in haar jeugd droomde.