Het jaar dat Shizo Kanakuri verdween

Deze roman is het eerste deel (jeugd en puberteit, jaren 1950) van een reeks van de Italiaanse schrijfster (Napels, 1965) over het leven van twee Napolitaanse meisjes. Zij groeien op in een levendige achterbuurt, vol kleurrijke en gewelddadige personages, maar ook vol armoede en onwetendheid. Maar de meisjes hebben de wil om te slagen in het leven en rijk te worden. Lila is de intelligentste van de twee, maar zij kan wegens haar armoede geen middelbare studies aanvatten. Zij is ongemanierd en onsympathiek, maar straalt een charisma uit waaraan haar vriendin Elena en de jongens van de buurt niet kunnen weerstaan. Elena is het brave meisje, dat wel mag studeren. Maar al vlug wordt duidelijk dat studie en kennis voor een vrouw niet zo belangrijk zijn in het arme zuiden. Vaak gaan de wegen van de twee meisjes uiteen, er zijn heel wat conflicten, maar ze zoeken elkaars vriendschap steeds opnieuw op. Het verhaal wordt verteld door de zestigjarige Elena, die op haar leven terugblikt. Boeiende bildungsroman, met op de achtergrond de geschiedenis van Napels en Italië, te vergelijken met films als 'Novecento' en 'La meglio gioventù’.

Een groep journalisten bereidt een nulnummer voor, een proefeditie van een krant die niet zal verschijnen. Ze houden zich bezig met het herschrijven van elders gepubliceerde artikelen, roddels en fantasieverhalen. Een onderzoek leidt naar het onwaarschijnlijke verhaal dat Mussolini niet vermoord is, maar zich schuil heeft gehouden in het Vaticaan. Moorden op hoogwaardigheidsbekleders hebben te maken met een vrijmetselaarsloge, smeergeld en chantage. Het lijkt allemaal vergezocht tot er een dode valt. In deze roman die speelt in Milaan in 1992 beschrijft Eco de wereld van de journalistiek die nergens voor terugdeinst om een bepaald doel te bereiken. Hij doet het soms heel humoristisch, maar vaker zeer sarcastisch. Het verhaal is gebaseerd op ware gebeurtenissen. Voor lezers die niet op de hoogte zijn van de Italiaanse politiek is het moeilijk te volgen. De Italiaanse auteur (1932), hoogleraar semiotiek en literatuurwetenschap, is bekend van onder meer 'De naam van de roos', 'De slinger van Foucault' en 'De begraafplaats van Praag'.

Marco Carrera is oogarts, ex van Marina, vader van Adele en grootvader van Miraijin. Als Adele overlijdt, krijgt Marco de zorg over zijn tweejarige kleindochter. Al vanaf zijn tienerjaren heeft Marco een bijzondere, platonische relatie, van telkens afstoten en weer aantrekken, met Luisa Lattes. Vanwege zijn geringe lengte kreeg hij in zijn jeugdjaren de bijnaam kolibrie. Maar Luisa ziet nog andere kenmerken van de kolibrie in Marco. Zoals het vogeltje door razendsnelle vleugelslagen als het ware stil hangt in de lucht, zo zou Marco stil kunnen staan in de tijd. Net als in 'Kalme chaos' (2006) en 'Zeldzame aarden' (2015, bekroond met de Europese Literatuurprijs 2016) vertelt Sandro Veronesi in dit boek over een hoofdpersoon die moet zien om te gaan met wat hem in het leven overkomt. In 46 relatief korte hoofdstukken springt Veronesi op en neer in de tijd tussen 1974 en 2030. Correspondentie tussen de personages (brieven, e-mail en smsjes) wordt afgewisseld met meer beschouwende hoofdstukken met een alwetende verteller. Wat op het eerste gezicht fragmentarisch lijkt, weet Veronesi virtuoos om te zetten in een afgerond en aangrijpend verhaal. Winnaar Premio Strega 2020 en Boek van het Jaar in Italië.

Deze internationale bestseller kan men het best typeren als een historisch-filosofische detective. Historisch, omdat het verhaal zich afspeelt op de grens van middeleeuwen en renaissance. Filosofisch, omdat de onvrijheid van het middeleeuwse, godgebonden denken in conflict komt met het nieuwe mensgerichte denken van de moderne tijd. Een detective, omdat een Engelse monnik langs de moderne weg van de deductie een serie moorden probeert op te lossen in een klooster in Noord-Italië. Dat Umberto Eco (1932-2016) een erkend deskundige is op het gebied van de geschiedenis en de literatuurwetenschap, blijkt uit de gesprekken van de hoofdpersonen, die een doorlopend citaat zijn uit de Griekse klassieken, de Bijbel, enz. Toch maakt dit het boek niet tot zware kost, de spanning blijft tot de laatste bladzijde. In 1986 verfilmd, met Sean Connery.

In deze roman vertelt de Italiaanse actrice en schrijfster Margaret Mazzantini (1961) over de bijna veertig jaar durende aantrekkingskracht tussen twee mannen. De een is zoon van een conciërge; in appartementen boven hem woont de kansrijkere zoon van een dermatoloog, de ik-verteller. Ondanks erotische aantrekkingskracht bekennen zij zich niet onvoorwaardelijk tot elkaar. Zij trouwen allebei en leven een dubbelleven. Een blijft in Rome; de ander brengt het tot hoogleraar kunstgeschiedenis in Londen. Steeds zijn er kortstondige ontmoetingen; één keer bijna fataal. Met veel inlevingsvermogen dringt de schrijfster door in de mannelijke psyche. Met ingehouden kracht, soms plezierig expliciet, is de erotische aantrekkingskracht verwoord. De sfeerbeschrijving in de steden is gloedvol. Het portret van het huwelijk van de kunsthistoricus, met een prachtige rol van de aangenomen dochter, is (waarschijnlijk) onvergetelijk. Aan het slot is er een mooi cyclisch moment. Een krachtige, in voorname stijl geschreven roman, met indrukwekkende bijfiguren, over de kracht van liefde en de schittering van leven.

Teresa gaat elke zomer met haar vader bij haar oma in het Italiaanse Speziale logeren. Ze ontmoet daar drie halfbroers, die naast haar oma in een boerenhoeve wonen, een zeer nauwe band met elkaar hebben en voor haar heel belangrijk worden. Met één van de jongens, Bern, krijgt ze op 17-jarige leeftijd een relatie en elk jaar ontmoeten ze elkaar weer, totdat Bern plotseling verdwijnt. Als haar oma overlijdt, ziet ze Bern weer op de boerenhoeve en gaat er met hem en vier anderen wonen. Ze vormen er een ecologische, zelfvoorzienende gemeenschap. Later blijven Teresa en Bern samen op de hoeve wonen. Ze hebben een kinderwens, maar deze wordt niet vervuld en dat zorgt uiteindelijk voor het verbreken van hun relatie. Vanaf het begin word je als lezer ondergedompeld in deze intense, prachtig geschreven roman. De perspectiefwisselingen tussen Teresa en één van de halfbroers zorgt voor vaart en onverwachte wendingen in het verhaal..

Reisverhalen, van mensen die hun stadsleven achter zich laten en de bergen ingaan, brengen de ik-persoon uit hartje Milaan op het idee een hut op een afgelegen plek in de Alpen te huren. Hij wil daar in afzondering leven en het schrijven weer oppakken. Tijdens lange bergwandelingen komt hij tot zichzelf. Wanneer er te veel dagjesmensen in de buurt zijn, klimt hij naar de bergtoppen op zoek naar rust. Op een dag brengt hij weggelopen koeien terug naar hun eigenaar en zo begint een bijzondere vriendschap tussen hem en een herder. De literatuur over de bergen en zijn eigen ervaringen geven hem weer inspiratie om te schrijven. Verhaal over de invloed van de natuur en het leven in afzondering op geest en lichaam. De kracht zit niet in de plot, maar in de beschrijving van de psychologische ervaringen van de ik-persoon. Door de lange volzinnen heb je tijd nodig om aan de stijl te wennen en in het verhaal te komen. Mooie beschrijving van vriendschap en natuur en met citaten uit de literatuur over leven in de bergen. De schrijver baseert zich op eigen ervaringen; vriendschap en bergleven spelen een grote rol in zijn werk. De auteur (1978) ontving voor dit boek de Premio Strega, de Premio Strega Giovani en de Prix Médicis étranger.

Net als in het succesrijke 'De acht bergen' speelt deze roman zich af in de bergen van de Valle d’Aosta. Fausto is een 40-jarige schrijver. Hij ontvlucht Milaan en trekt zich terug in Fontana Fredda, een klein skidorp. Hij hoopt er tot rust te komen en zijn scheiding te verwerken. Hij zit financieel aan de grond en gaat aan de slag als kok in het restaurant van Babette – een verwijzing naar 'Babette’s feestmaal' van Karen Blixen. Het is er druk: in de wintermaanden zijn er veel skiërs die het restaurant bezoeken. Hij leert er de 27-jarige Silvia kennen. Zij dient op. Zij heeft haar studies opgegeven en is op zoek naar zichzelf. De twee worden verliefd. Maar het is onzeker of de liefdesrelatie zal blijven duren. In de bergen gelden nu eenmaal andere wetten dan in de stad. Fausto vindt geleidelijk aan zichzelf terug en beseft de waarde en het belang van vriendschap en liefde. De echte protagonist van het boek is de natuur. Toevluchtsoord, gevaar, uitdaging, broodwinning: elk van de personages stelt zich de bergen voor al naargelang van zijn eigen wensen. De auteur (1978) won met 'De acht bergen' zowel de Italiaanse Premio Strega als de Franse Prix Médicis étranger.